STRONA GŁÓWNA / AKTUALNOŚCI / ZAKOŃCZENIE KONSERWACJI ACT ADMINISTRATORALIÓW ZE ZBIORÓW ARCHIWUM KURII METROPOLITALNEJ W KRAKOWIE

Zakończenie konserwacji Act Administratoraliów ze zbiorów Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie

Archidiecezja Krakowska zakończyła realizację zadania pn. “Konserwacja Act Administratoraliów ze zbiorów Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie – etap II”, dofinansowanego z dotacji Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych.



W ramach zadania wykonano konserwację 10 kodeksów rękopiśmiennych. To Acta Administratoralia diecezji krakowskiej z lat 1704-1859, druga część zbioru obejmującego księgi czynności administratorów diecezji, prowadzone w okresach wakatów na stolicy biskupstwa krakowskiego (20 j.a. z tego zbioru zostało zakonserwowanych w ramach konkursu „Wpieranie działań archiwalnych 2020”). Zbiór ten jest integralnym elementem Działu staropolskiego, stanowiącego najstarszą część zasobu Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie. Akta Administratoralia (AAdm) stanowią uzupełnienie dwóch największych zespołów w tym dziale, tj. Act Episcopaliów (akta czynności biskupów – AEp) i Act Officialiów (akta oficjalatu i wikariatu krakowskiego – AOff), z których najstarsze sięgają roku 1410.
Cały zbiór AAdm liczy 30 jednostek archiwalnych (29 vol. AAdm + 1 vol. indeksów). Ich wyodrębnienie jest wynikiem obowiązującego na przestrzeni dziejów prawa, że wraz ze śmiercią czy translacją biskupa kończyło się urzędowanie kurii i konsystorza, a władzę w diecezji tymczasowo przejmował wikariusz kapitulny, zwany w Polsce administratorem.
To rękopisy fundamentalne dla dziejów historii Polski, diecezji i poszczególnych parafii. Stanowią one zwarty zbiór archiwaliów, zawierających akta spraw administratorów diecezji krakowskiej na przestrzeni czterech stuleci (od połowy XVI do połowy XIX wieku). Niebagatelne znaczenie zawartych w księgach opisów czynności administratorskich wiąże się zarówno ze sferą instytucjonalnych dziejów biskupstwa (formalno-prawnego funkcjonowania diecezji w czasach wakatu na tronie biskupim), jak i szeregu zagadnień problemowych. Pośród tych ostatnich ważne miejsce zajmują badania regionalistyczne nad poszczególnymi parafiami i obiektami sakralnymi. Akta administratorów pozostają istotnym źródłem do analiz prozopograficznych duchowieństwa diecezji krakowskiej oraz badań nad gospodarką dóbr biskupich, w tym także księstwa siewierskiego, którego zwierzchnikami od połowy XV wieku byli krakowscy hierarchowie. Wartości zespołu dodaje też fakt, że w okresie staropolskim diecezja krakowska była jedną z największych jednostek administracyjnych Kościoła w tej części Europy, obejmującą ziemię krakowską, sandomierską, lubelską, a także zachodnią część Śląska.

Zrealizowane w dwóch etapach działania konserwatorskie pozwalają na pełne udostępnienie całego zbioru Act Administratoraliów diecezji krakowskiej (30 j.a.). Dostęp do archiwaliów umożliwia ogólnodostępna czytelnia Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie.

Zadanie „Konserwacja Act Administratoraliów ze zbiorów Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie – etap II” dofinansowano ze środków Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych, w ramach projektu “Wspieranie działań archiwalnych 2021”.

 

Całkowita wartość zadania: 55 000,- zł.
Wartość dofinansowania: 49 500,- zł.

Galeria

ZOBACZ TAKŻE