W 2017 roku zostało poddane konserwacji kolejne 40 tomów rękopiśmiennych, składających się na najstarszy i najważniejszy zbiór archiwaliów przechowywanych w Archiwum Kurii Metropolitalnej przy ul. Franciszkańskiej 3 - Akta Officialia i Episcopalia Archidiecezji Krakowskiej (1410-1797).
W 2017 roku zostało poddane konserwacji kolejne 40 tomów rękopiśmiennych, składających się na najstarszy i najważniejszy zbiór archiwaliów przechowywanych w Archiwum Kurii Metropolitalnej przy ul. Franciszkańskiej 3 – Akta Officialia i Episcopalia Archidiecezji Krakowskiej (1410-1797). To jedyny w Polsce kompletny zbiór akt dokumentujących funkcjonowanie diecezji na przestrzeni czterech wieków, od 1410 do 1797 roku. Liczy on 626 rękopiśmiennych tomów. Składają się nań kompletne brudnopisy (298 vol.), jak i czystopisy (328 vol.) kolejnych roczników. Księgi posiadają oryginalne okucia i oprawy z epoki, niekiedy opatrzone herbem ordynariusza. Poszczególne tomy z tego zbioru, od początku swego istnienia intensywnie użytkowane i „zaczytywane”, w ciągu wieków poddawane były licznym naprawom. Realizowane od 2010 r. działania, to pierwsza kompleksowa realizacja konserwatorska, obejmująca opieką całość tego unikalnego zasobu. W 2017 roku zakonserwowanych zostało 40 woluminów z lat 1506-1783.
Akta Officialia Archidiecezji Krakowskiej
Akta Officialia (1410-1796) to rękopiśmienne akta oficjała, czyli osoby stojącej na czele sądu biskupiego. W dawnych wiekach „officialat” spełniał funkcję kancelarii biskupiej. Oficjał zajmował się, w imieniu biskupa, zarówno sprawami sądowymi, jak i administracyjnymi. Pomagał biskupowi w zarządzaniu diecezją. Rękopiśmienne dokumenty pierwotnie spisywano na luźnych kartach, później zszywano je w kolejne roczniki.
Akta Episcopalia Archidiecezji Krakowskiej
Akta Episcopalia (1466-1797) to inaczej akta czynności biskupów krakowskich. Pojawiły się w kancelarii biskupiej w połowie XV wieku i wyparły dokument pergaminowy. Miejsce dokumentu zajęła tzw. „księga wpisów”. Najpierw nazywano ją metryką, potem zaczęto używać nazwy „akta episcopalia”.
Akta powstawały w ten sposób, że najpierw notariusz prowadził brudnopis, zwany także protokołem. Po roku treść prowadzonego „na bieżąco” brudnopisu przepisywano do czystopisu (indukty). Zanim do tego doszło, kanclerz przeglądał protokół i dokonywał selekcji, który materiał trafi do czystopisu (dlatego historycy, po zapoznaniu się z czystopisem, proszą także o brudnopis). Acta Episcopalia również spisywane były na luźnych kartach, które potem łączono w księgę i oprawiano.
Na karcie tytułowej każdej z ksiąg widnieje nazwisko urzędującego biskupa, określenie zawartych w księdze spraw i daty ramowe. Sprawy spisywano w porządku chronologicznym. Były to zawsze wydarzenia istotne dla diecezji: nominacje wikariusza generalnego i oficjała, nominacje księży (dziekanów, proboszczów, wikariuszy), erekcje nowych parafii, pozwolenia na budowę kościołów czy kaplic, przyjęcie rezygnacji, decyzje o translokacji księży, nominacje rektora seminarium, przyjmowanie kleryków do seminarium, listy święconych, aprobaty do słuchania spowiedzi, upoważnienie do głoszenia Słowa Bożego, cenzura ksiąg duchownych, określanie porządku wizytacji biskupich, ogłaszanie suspens, udzielanie dyspens, informacje o zwołaniu, przebiegu i decyzjach Synodu Diecezjalnego, także te sprawy sądowe, kościelne, które rozpatrywane były bezpośrednio przez biskupa, a nie przez oficjała.